بررسی و اولویت سنجی برنامه ریزی و طراحی ِمعماری بیوفیلی مسکن با روش تحلیل عاملی؛ موردپژوهی: شهر سمنان

Verification and Verification of Planning and Design of Biophilic Housing Architecture in the Design of Residential Complexes with Factor Analysis Method

نویسندگان :

محمد سرلک¹، دکتر سعید صالحی²، دکتر کاوه امین³،

نویسندگان لاتین :

¹، ²، ³،
دانشجوی دکتری معماری، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران(مسئول)¹، استادیار، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران²، استادیار، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران³
تعداد صفحات : 16
چکیده :

امروزه فرآیند برنامه ریزی و طراحی مجتمع های مسکونی در ایران بدون توجه به ارتباط و فرآیند تکامل ِسازگار با طبیعت صورت می گیرد که نتیجه آن نوعی ناپایداری در زیست بوم و نابودی طبیعت و محیط زیست شهری است. لذا برای برطرف کرده این مشکل در دهه معاصر رویکرد «بیوفیلیا» مطرح شده است که همان احساس مثبت انسان‌ها نسبت به موجودات زنده مي‌باشد. این عبارت ازجمله مباحثی که در خصوص گرایش سرشتی انسان نسبت به مظاهر حیات مطرح می باشد که با عنوان فرضیۀ بیوفیلی «حیات-دوستی» عنوان می گردد. از جنبۀ واژه شناسی اصطلاح «بیوفیلیا» به معنی «دوست داشتنِ حیات یا سیستم های واجدِ حیات» می باشد و برای نخستین بار توسط «اریک فروم» برای تبیین یک گرایشِ روان شناختی در خصوصِ«جذابیت هر آنچه زنده است»، مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش با روش پیمایشی و روش تحلیل عاملی به بررسی و اولویت سنجی مولفه های معماری بیوفیلی در طراحی و برنامه ریزی مجتمع های مسکونی پرداخته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل 1. ویژگی های محیطی شامل رنگ، آب، هوا، نور طبیعی، گیاهان، حیوانات، مصالح طبیعی، چشم انداز در رتبه نخست قرار گرفته اند و سپس بترتیب 1. تکامل روابط انسان و طبیعت، 2. شکل و فرم های طبیعی، 3. الگوها و فرآیندهای طبیعی، 4. نور و فضا و 5. روابط مبتنی بر مکان در جایگاه های بعدی اولویتی قرار داشته که باید بر اساس آن ها اولویت های حوزه برنامه ریزی و طراحی مجتمع های مسکونی ترسیم و مورد بازبینی قرار گیرد.

چکیده انگلیسی :

Nowadays, the process of planning and design of residential complexes in Iran is done without regard to the relationship and process of adaptive evolution with nature, the result of which is an instability in biomass and the destruction of nature and environment. To overcome this problem in the contemporary decade, the biophilic approach has been raised which is the positive feeling of humans towards living beings. This study is one of the topics related to the nature of human nature towards manifestations of life which are known as the biophilic hypothesis of life. From the terminology of terminology, the term biophilia means loving life or system of life" and for the first time was used by the forum to explain a cognitive orientation in regard to "the attractiveness of everything that is alive. In this study, a survey and analysis method has been used to survey and prioritize architectural components in the design and planning of residential complexes. The findings show that factors 1. Environmental characteristics include color, water, air, natural light, plants, animals, natural materials, eyes first, and then respectively 1. The evolution of human and nature relations, 2. Normal form and form 3. Patterns and processes, 4. Light and space and 5. On the other hand, priority based on location of scheduling and design of residential complexes is first priority.

موضوع : معماری
کلمات کلیدی : بیوفیلیا، معماری بیوفیلی، مجتمع های مسکونی، روش تحلیل عاملی.
کلمات کلیدی انگلیسی: biophilia, biophilic architecture, residential complexes, factor analysis method
مراجع :
1. بغدادی، آرش (1393) درسنامه نظریه ها و تحولات برنامه ریزی مسکن، دوره دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس، تهران. 2. بی طرف، احسان، حبیب، فرح، ذبیحی، حسین (1396) نگرش بیوفیلیک رویکردی در ارتقاء سطح کیفی محیط زندگی ساکنان مجتمع های مسکونی، مدیریت شهری، شماره 49. 3. پوردیهیمی، شهرام، مشایخ فریدنی، سعید (1395) سازه، فرم و معماری، فصلنامه معماری ایرانی، شماره 9. 4. پورمحمدی، محمدرضا (1393) برنامه ریزی مسکن، تهران: انتشارات سمت. 5. پورمحمدی، محمدرضا، اسدی، احمد (1393) ارزیابی پروژه هاي مسکن مهر شهر زنجان، نشریه تحقیقات کاربردي علوم جغرافیایی سال چهاردهم، شماره 33. 6. پیرمحمودی، فروزان (1396) تاثیر الگوی طراحی بیوفیلیک در حس سرزندگی ساکنین مجتمع های مسکونی، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته معماری، راهنما: امیر برزویی، وزارت علوم و تحقیقات، موسسه آموزش عالی کمال الملک. 7. توفیق، فیروز (1369) مجموعه مباحث و روشهای شهرسازی: مسکن، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری. 8. راپاپورت (1388) مجتمع های مسکونی فرهنگی، ترجمه راضیه رضازاده، انتشارات دانشگاه علم و صنعت. 9. رضایی راد، هادی، رفیعیان، مجتبی (1391) سنجش فضايي کيفيت مسکن در شهر سبزوار با استفاده از روش تحليل عاملي، نشریه نامه معماری و شهرسازی، دوره 4، شماره 8. 10. زارعیان، ناصر (1390) مروری بر طرح مسکن مهر در شهرهای زیر 25 هزار نفر جمعیت، فصلنامه آبادی، شماره 69. 11. زیاری، کرامت الله، حسن زاده علی، زیاری سمیه (1394) بیوفیلیک در شهر: ادغام طبیعت در طراحی و برنامه ریزی شهری، تهران: آراد کتاب. 12. سجادی قائم مقامی، پروین، پودیهیمی، شهرام، ضرغامی، اسماعیل (1389) اصول پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی، صفه، شماره 51. 13. سعدیان، نجمه و دیگران (1394) تبیین نقش شفابخش منظر طبیعی در محیط مصنوع با توجه به الگوهای طراحی بیوفیلیک، سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری). 14. سلطانی فرد، هادی، مقدم، صدرالدین (1394) مقدمه ای بر رهیافت بیوفیلیک در برنامه ریزی و طراحی پایدار، کانون سراسری انجمن های صنفی مهندسان معمار ایران، تهران همایش بین المللی معماری، عمران و شهرسازی در هزاره سوم. 15. شریفی، عبدالرضا، آذرپیرا، مرتضی (1393) بررسی الگوگیری از محیط زیست طبیعی در معماری شهری و استفاده از نظریه بیوفیلیک (شهر در باغ) و مقایسه آن با رویکرد شهرسازی در مکتب اصفهان. کنگره بین المللی پایداری در معماری و شهرسازی، مصدر، دوبی. 16. شوای، فرانسوا (1375) شهرسازی واقعیات و تخیلات، حبیبی، محسن، تهران: دانشگاه تهران. 17. شولتز، کریستیان نوربرگ (1390) مفهوم سکونت به سوی معماری تمثیلی، امیریاراحمدی، محمود، تهران: آگه. 18. طيبي، مينا، گل افشان، سها (1395) راهكارهاي طراحانه براي پياده سازي طراحي بايوفيليك در ساختمان‌هاي محيطي، دومين كنفرانس بين‌المللي دستاوردهاي نوين پژوهشي در عمران، معماري و مديريت شهري. 19. عزیزی، محمدمهدی و ملک محمدنژاد، صارم (1386) بررسی تطبیقی دو الگوی مجتمع های مسکونی (متعارف و بلندمرتبه) مطالعه موردی: مجتمع های مسکونی نور و اسکان تهران، هنرهای زیبا، شماره 32. 20. فاضلی، نعمت الله (1386) مدرنیته و مسکن (رویکردی مردم نگارانه به مفهوم خانه، سبک زندگی روستایی و تحولات امروزی آن)، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات فرهنگی، شماره 1. 21. گلابچی، محمود، محمودی نژاد، هادی (1398) دانشنامه معماری بیومیمیکری و بیوفیلی، تهران: دانشگاه پارس. 22. گلکار، کوروش (1380) «مفهوم کیفیت سرزندگی در طراحی شهری»، نشریه صفه، شماره 44. 23. گلکار، کوروش (1387) جزوۀ مبانی نظری طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهیدبهشتی. 24. لینچ، کوین (1376) «تئوری شکل خوب شهر»،ترجمۀ سید حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران. 25. محمودی نژاد، هادی (1388) معماری زیست مبنا، تهران: هله. طحان . 26. محمودی نژاد، هادی: الف (1398) معماری بیونیک، تهران: انتشارات طحان. 27. محمودی نژاد، هادی: ب (1398)، معماری بیوفیلی، تهران: انتشارات طحان. 28. محمودی نژاد، هادی: پ (1398) معماری بیومیمیکری، تهران: انتشارات طحان. 29. محمودی نژاد، هادی: ت (1398) معماری بیولوژیک و معماری پایدار، تهران: انتشارات طحان. 30. محمودی نژاد، هادی: ج (1398) روانشناسی شناختی و معماری بیوفیلی، تهران: انتشارات طحان. 31. نقی زاده، محمد (1384) ویژگی های کیفی مسکن مطلوب، صفه، شمارة 31. 32. نورائی، همایون؛ طبیبیان، منوچهر و رضایی، ناصر (1391) تعیین تراکم ساختمانی بهینه در محلات حاشیه نشین با ملاحظات اجتماعی- فرهنگی (مطالعه موردی: خاک سفید تهران)، نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 9. 33. یاراحمدی، محمود (1378) به سوی شهرسازی انسانگرا، تهران: شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری. 34. Amjad Almusaed, Intelligent sustainable strategies upon passive bioclimatic houses, Arkitektskole in Aarhus, Denmark, 2004, p. 74 35. Amjad Al-musead, Town texture specific for the warm zone, AD Review, issue nr 12-1996, Bucharest. 36. Berkebile, B., & McLennan, J. (2004). The Living Building: Biomimicry in Architecture, Integrating Technology with Nature. BioInspire, 18. 37. Boshagh (2012). The emergence and development of zoning controls in North American municipalities: a critical analysis. Toronto: University of Toronto. 38. Browning, W.D., Ryan, C.O., Clancy, J.O. (2014). 14 Patterns of Biophilic Design. New York: Terrapin Bright Green, LLC. 39. Browning, W.D., Ryan. C.O., Clancy, J.O. (2014). 14 Patterns of Biophilic Design. New York: Terrapin Bright Green Ilc. 40. Clark, E., Chatto, CH.F., (2014), Biophilic Design Strategies to generate wellness and productivity, National professional conference, April 22-24, 2014. 41. De Chiara & Callender, C. M. (1999). The Quality of life in Korea: Comparative and Dynamic perspectives». Social Indicators Research, 62-63(1), 3-16 42. Hartig, Terry, 2004, Toward Understanding the Restorative Environment as a Health Resource, Open Space: People Space (An International Conference on Inclusive Environments), Edinburgh. 43. Kaplan, R. & Kaplan, S. (1989). The Experience of Nature. New York: Cambridge. 44. Kaplan, R. (1989). Psychological Testing: Principles, Applications, and Issues. Brooks/Cole Publishing, Pacific Grove. 45. Kaplan, Stephen, 1995, The restorative benefits of nature: Toward an integrative framework, Journal of Environmental Psychology, Vol.15: 169-182. 46. Kellert, S. (2018). Nature by Design: The Practice of Biophilic Design. Yale University Press. 47. Kellert, S.& Calabrese,E.(2015).The Practice of Biophilic Design. Retrieved from: www.biophilicdesign.com. 48. Kellert, S.B. Heerwagen, J. Mador, M. (2008). Biophilic Design: the Theory, Science and Practice of Bringing Buildings to Life. NJ: John Wiley & Sons. 49. Kellert, S.F. & B. Finnegan (2011). Biophilic Design: the Architecture of Life (Film). Bullfrog Films. 50. Kellert, S.R. (2012). Birthed: people and nature in the Modern World. USA: Yale university press. 51. Kellert, S.R., Calabrese, E.F. (2015). The Practice of Biophilic Design. 52. Kerllet, S.R & etal,. (2008). Biophilic Design: The theory, science and practice of Bringing Building Life. Hoboken. New Hersey: John Wilcy and Sons. Inc. 53. Lyne, D. et al. (1994). The importance of nature for health: is there a specific benefit of contact with green space. Centre for Evidence-Based Conservation School of the Environment and Natural Resources, Bangor University: Bangor. 54. Michael, P. (2011). Biomimicry in Architecture - Mitigation and Adaptation to Climate Change. RIBA. 55. Mizrahi (2008). “Assessing housing quality in metropolitan Lima, Peru”, J Housing Built Environ, V. 21, P: 413-439 56. Pour-Mohammadi, M. R. (2006), Housing Planning, Publisher Samt, Tehran (in Persian) 57. Schoenauer. (1994). The quest for quality in public housing projects. A behavior to-out come paradigm construction management & Economics. Vol.21. No. 2. PP: 147-158. 58. Shamae (2011), The Sense of Place", CBI Publishing Company, Boston 59. Shams (2015). Study on SICK BUILDING SYNDROME in Office Environment. World Construction Conference. Global Challenges in Construction Industry. Colombo. Sri Lanka. PP: 396-406. 60. Sharifi, M., Sabernejad, J,. (2016). Investigation of Biophilic architecture patterns and prioritizing them in design performance in order to realize sustainable development goals. European Online Journal of Natural and Social Sciences. Vol.5, No.3 Special Issue on Humanities and Social Sciences. ISSN 1805-3602. 61. Singary (2012). Biophilic and Bioclimatic Architecture. UK: Springer-Verlag). 62. Singh, A. &. (2015 ). Biomimicry-an alternative solution to sustainable buildings. Journal of Civil and Environmental Technology, 2(14), 96-101. 63. Söderlund, J., & Newman, P. (2015). Biophilic architecture: a review of the rationale and outcomes. AIMS Environmental Science, 2(4), 950-969. 64. Stephen robert Kellert, Dimensions, elements, and attributes of biophilic design, Yale University, Retrieved on: 12 August 2016 65. Toronto City Planning. 66. Wells, M. (2011). Designing For Biodiversity: Productivity And Profit, Environmental Briefing Note. British Council Of Offices. 67. Wilson, E.O. (1984). Biophilia. Cambridge. MA: Harvard University Press. 68. Wilson, Edward O., 1992, The diversity of life. Harvard University Press. 69. Zar Pedersen, M. (2012). Ecosystem Services Analysis For The Design Of Regenerative Urban Built Environments. Victoria University of Wellington. 70. Zhang, Weizhe; Goodale, Eben; Chen, Jin, 2014, How contact with nature affects children’s biophilia, biophobia and conservation attitude in China, Journal of Biological Conservation, Vol:177: 109-116.

---

تعداد بازدید از مقاله : 469
تعداد دانلود فایل : 84